پانیک یا احساس ترس شدید

پانیک به‌ طور عمومی به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فرد به‌ صورت ناگهانی و بی‌دلیل، احساس یک ترس شدید و هوشیاری بالا می‌کند. اختلال پانیک یا احساس ترس شدید با افزایش ضربان قلب، تنفس سریع، عرق سرد، لرزش بدن، عروق پروانه‌ای -دردهای قفسه سینه- و سایر علائم فیزیولوژیکی همراه است.

پانیک یا احساس ترس شدید

ممکن است فرد مبتلا به پانیک در طول مدت این اختلال ده ها علامت مختلف را تجربه کند و هر بار تعداد علائم از مجموع این ده ها حالت متفاوت باشد. لذا این علائم متفاوت ممکن است به شخص این حس را القا کند که به لحاظ تفاوت شکل حمله و علائم مشاهده شده این بار دچار حمله نشده یا دچار سکته یا بیماری دیگری شده است.

در حالیکه تمام این علایم فیزیکی و احساسی از پانیک سرچشمه می گیرند. نباید نگران بیماری دیگری در خود بود و این نگرانی سوال های مکرر از افراد دیگر جستجو در اینترنت می تواند به بدتر شدن فرد و احتمالا در نهایت به وسواس فکری منجر شود. پانیک معمولاً به صورت حملات کوتاه‌ مدت رخ می‌دهد. اگر چه شاخصه اصلی پانیک کوتاه بودن زمان حمله است و آنرا از این لحاظ با حمله اضطرابی متمایز می کند. ولی می تواند گاهی ساعت ها به طول بیانجامد. در طی این حملات فرد ممکن است با خودش مبارزه کند و سعی کند از محیط مزاحم فرار کند.

علل پانیک یا احساس ترس شدید

علت پانیک ممکن است متنوع باشد و شامل:

• عوامل ژنتیکی.
• مشکلات روانشناختی.
• استفاده از مواد مخدر.
• سوابق ترسناک و تجربه‌های ناگوار در گذشته.
• استرس مزمن

افرادی که دچار انتظار حملات پانیک تکراری هستند. در معرض خطر بیشتری برای تجربه حملات پانیک قرار دارند. لذا اکیدا بحث شناخت، کنترل و مدیریت حملات پانیک به شدت توصیه می گردد.

علائم پانیک

علائم حملات پانیک ممکن است شامل

• تپش قلب
• تنگی نفس
• تعریق
• لرزش
• دردهای قفسه سینه
• سرگیجه
• احساس عدم واقعیت
• تاری دید
• اضطراب شدید
• ترس از مرگ
• فقدان کنترل
• و ده ها علامت فیزیکی مختلف در نقاط مختلف بدن باشد مثل درد در ناحیه سر، درد در گیجگاه، در پشت سر و گردن، احساس کشیده شدن رگ های سر و پوست سر، حس درد در مغز هنگام تکان دادن سر، احساس برق گرفتگی و جرقه زدن در مغز، دوبینی و تاری دید، احساس صدای وز وز در گوش و در مغز، احساس سفت شدن فک و دهان، درد در ناحیه قفسه سینه و سمت چپ سینه که با قلب درد اشتباه گرفته می شود، احساس درد در ناحیه پهلوها، درد در کمر، ضعف و سستی پاها سفت شدن و درد عضلات ران و پشت ساق و ده ها علائم دیگر

عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به حملات پانیک را افزایش دهند از جمله

• تاریخچه خانوادگی از بیماری پانیک
• سابقه آسیب روانی
• استرس مزمن
• مصرف مواد مخدر و الکل
• بیماری های جسمی، مثلاً بیماری قلبی، و کاهش سطح سرمی گلوبولین GABA و سروتونین در مغز

تشخیص و درمان

تشخیص حملات پانیک بر اساس تاریخچه علامت‌ها، ارزیابی جسمی و روانشناختی و انجام آزمایش‌های تکمیلی مانند: آزمون‌ های تصویربرداری مغز می‌تواند انجام شود. درمان شامل مداخلات روانشناختی مثل رفتار درمانی و تحلیل رویه، مشاوره و پشتیبانی روانشناختی، داروها مانند ضد اضطراب و ضد افسردگی، تغییر سبک زندگی شامل ورزش منظم، تغذیه سالم و کاهش مصرف مواد مخدر و الکل است.

خودیاری

در هنگام وقوع حمله پانیک، عدم دستپاچگی و کاهش تنش می‌تواند مفید باشد. روش‌های تنفس عمیق، تمرکز بر تنفس، تکنیک‌های آرامش و تمرینات مثل یوگا و مدیتیشن قبل و  بعد از حملات می‌تواند به کنترل حملات پانیک کمک کند.