مهارتهای زندگی شامل چیست؟

مهارتهای زندگی شامل چیست؟ کلید طلایی موفقیت و آرامش در جهان پیچیده امروز کسب مهارتهای زندگی است. این مهارت‌ها مجموعه‌ای از توانایی‌های روانی-اجتماعی هستند که به ما کمک می‌کنند به طور مؤثر با مطالبات و چالش‌های زندگی روزمره روبرو شویم.

مهارتهای زندگی شامل چیست؟

در جهان پرشتاب و پرچالش امروز، داشتن مدرک تحصیلی و دانش تخصصی، اگرچه ضروری است، اما برای دستیابی به یک زندگی متعادل، موفق و رضایت‌ بخش کافی نیست. آنچه که این دانش را به عمل تبدیل می‌کند و به ما توانایی می‌دهد تا بر موانع غلبه کرده و روابط سالمی بسازیم، “مهارت‌های زندگی” هستند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) مهارت‌های زندگی را در ده دسته اصلی تعریف کرده است که پنج مورد اول به شرح زیر هستند:

• مهارت خودآگاهی:

این مهارت، پایه و اساس تمام مهارت‌های دیگر است. خودآگاهی به معنای شناخت عمیق از خود، شامل نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها، باورها، هیجانات و اهداف است. فردی که از خودآگاهی بالایی برخوردار است، می‌داند چه چیزی او را عصبانی یا خوشحال می‌کند، چه محدودیت‌هایی دارد و برای چه چیزی ارزش قائل است. این شناخت، سنگ بنای اعتماد به نفس و تصمیم‌گیری‌های درست است.

• مهارت همدلی:

همدلی به معنای توانایی درک احساسات، نیازها و نگرانی‌های دیگران و قرار دادن خود در جایگاه آن‌هاست. این مهارت با دلسوزی متفاوت است. در همدلی، فرد بدون قضاوت، دنیا را از دریچه چشم دیگری می‌بیند. همدلی ستون اصلی روابط بین ‌فردی سالم است. موجب کاهش تعارضات می‌شود و همکاری و احترام متقابل را تقویت می‌کند.

• مهارت ارتباط مؤثر:

ارتباط، تنها انتقال یک پیام نیست، بلکه اطمینان از درک صحیح آن توسط طرف مقابل است. ارتباط مؤثر شامل مهارت‌های گفتاری و شنیداری، استفاده مناسب از زبان بدن، و توانایی ابراز واضح افکار و احساسات به صورت کلامی و غیرکلامی است. این مهارت به ما می‌آموزد چگونه “نه” بگوییم، درخواست کنیم، انتقاد کنیم و از خود در برابر انتقادهای مخرب دفاع کنیم.

• مهارت روابط بین‌فردی:

این مهارت، توانایی ایجاد و حفظ روابط مثبت با اطرافیان، به ویژه اعضای خانواده، دوستان و همکاران را شامل می‌شود. ایجاد اعتماد، مشارکت، کار گروهی و مدیریت تعارض از اجزای کلیدی این مهارت هستند. فردی با مهارت روابط بین‌فردی قوی، می‌تواند شبکه اجتماعی حمایتی قدرتمندی برای خود ایجاد کند.

• مهارت تصمیم‌گیری:

ما در زندگی روزمره مدام در حال تصمیم‌گیری هستیم، از انتخاب لباس تا انتخاب شغل. مهارت تصمیم‌گیری مؤثر به ما می‌آموزد که چگونه با ارزیابی گزینه‌های مختلف و در نظر گرفتن پیامدهای کوتاه ‌مدت و بلند مدت هر کدام، به بهترین انتخاب دست بزنیم. این مهارت از تصمیم‌ گیری‌های احساسی و نسنجیده که ممکن است عواقب ناخوشایندی داشته باشند، جلوگیری می‌کند.

ادامه مهارت‌های ده‌گانه و نقش آن‌ها در زندگی

پنج مهارت دیگر از مجموعه مهارت‌های زندگی که توسط WHO معرفی شده‌اند، تکمیل‌کننده مهارت‌های قبلی و تمرکز بیشتری بر مدیریت شخصی و چالش‌ها دارند.

• مهارت حل مسئله:

زندگی سرشار از مسائل کوچک و بزرگ است. مهارت حل مسئله به ما این توانایی را می‌دهد که هنگام مواجهه با یک مشکل، دچار اضطراب و سردرگمی نشویم. این فرآیند شامل شناسایی دقیق مسئله، تولید راه ‌حل‌های مختلف، ارزیابی آن راه‌حل‌ها و در نهایت انتخاب و اجرای بهترین راه‌حل است. این مهارت، خلاقیت و تفکر منطقی را تقویت می‌کند.

• مهارت تفکر خلاق:

تفکر خلاق، توانایی نگاه کردن به مسائل از زوایای جدید و پیدا کردن راه ‌حل‌های نو و غیرمعمول است. این مهارت تنها مربوط به هنر نیست، بلکه در مدیریت کسب‌وکار، بهبود روابط و حتی حل مسائل روزمره نیز کاربرد دارد. تفکر خلاق به ما کمک می‌کند از چارچوب‌های ذهنی معمول فراتر رویم و انعطاف‌ پذیری فکری خود را افزایش دهیم.

• مهارت تفکر انتقادی:

در عصر اطلاعات، توانایی تحلیل و ارزیابی داده‌ها یک ضرورت است. تفکر انتقادی به معنای پذیرش کورکورانه اطلاعات نیست، بلکه به معنای توانایی تجزیه و تحلیل عینی مسائل، تشخیص واقعیت از نظر، شناسایی پیش‌ فرض‌ها و رسیدن به یک نتیجه‌ گیری منطقی است. این مهارت ما را در برابر تبلیغات، شایعات و تصمیم ‌گیری‌های نادرست مصون می‌دارد.

• مهارت مقابله با هیجانات:

هیجاناتی مانند خشم، غم، ترس و استرس بخشی اجتناب ‌ناپذیر از زندگی هستند. مهارت مقابله با هیجانات به ما می‌آموزد که چگونه این هیجانات را در خود تشخیص دهیم، علت آن‌ها را بفهمیم و آن‌ها را به شیوه‌ای سالم مدیریت کنیم. این مهارت به ما یاد می‌دهد که به جای انفجار خشم یا سرکوب غم، راه‌های سازنده‌ای برای ابراز و کنترل آن‌ها پیدا کنیم.

• مهارت مقابله با استرس:

استرس مزمن می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت جسم و روان داشته باشد. این مهارت شامل دو بخش است: اول، شناسایی منابع استرس‌زا در زندگی و دوم، یادگیری و به کارگیری تکنیک‌های مقابله‌ای مانند ورزش، مدیتیشن، مدیریت زمان و تغییر نگرش برای کاهش و کنترل استرس.

مهارتهای زندگی شامل چیست؟

مهارت‌های زندگی، موهبت‌های ذاتی نیستند. بلکه توانایی‌هایی اکتسابی هستند که می‌توان آن‌ها را در هر سنی آموخت و تقویت کرد. سرمایه ‌گذاری برای یادگیری این مهارت‌ها، سرمایه‌گذاری برای ساختن یک زندگی غنی، پربار و مقاوم است. این مهارت‌ها به ما کمک می‌کنند تا نه تنها در برابر طوفان‌های زندگی ایستادگی کنیم، بلکه از بادهای موافق نیز نهایت استفاده را ببریم و قایق زندگی خود را با آرامش و اطمینان به سوی ساحل موفقیت و رضایت هدایت کنیم.