ما همیشه در مورد انتخاب و قدرت تصمیم گیری صحیح یکسان فکر نمیکنیم. گاهی اوقات در مورد برخی مسائل سریعتر و بهصورت خودکار فکر کرده و نتیجه گیری میکنیم. گاهی اوقات هم، نگاهی آرام و عمیقی نسبت به مسائل داریم. در عوض، هرکدام از روشهای تصمیم گیری درست و اصولی مزایا و معایب خود را دارد.
سریع و آرام فکر کردن در افزایش توانایی تصمیم گیری
دکتر کاهنمن در کتاب خود تحت عنوان “تفکر آرام و سریع” نکات تصمیم گیری صحیح را به تفضیل بررسی میکند. او از چهارچوب “دو سیستم شناختی” استفاده میکند. کانمن توضیح میدهد: سیستم تصمیم گیری نوع اول خیلی سریع و خودکار، بی هیچ تلاشی و بدون هیچ حس کنترلی عمل میکند. سیستم تصمیم گیری نوع دوم توجه را به فعالیتهای ذهنی پرزحمتی که خواستار آن هستند، ازجمله محاسبات پیچیده اختصاص میدهد. عملیات سیستم دوم اغلب در ارتباط با تجربه ذهنی، انتخاب و تمرکز است.
انتخاب و قدرت تصمیم گیری صحیح
در ادامه کتاب، وی به تفضیل در مورد تفاوتهای میان این دو سیستم تصمیم گیری و تأثیرشان بر انواع مختلف مراحل تصمیم گیری صحبت میکند. به خصوص، او اشاره میکند، بااینکه تفکر سیستم اول ممکن است سریع و بیزحمت باشد اما اغلب به نتایج غلطی میرسد، بر سوگیریها و تصمیمات احساسی متکی بوده و شاید خودسرانه باشد.
در مقابل، تفکر سیستم دوم معمولاً متعادلتر بوده، اطلاعات بیشتری جمع کرده و از قوانین تصمیم گیری بیشتری بهره میبرد اما نیازمند توجه و تلاش است. با این اوصاف، برای بهره گیری حداکثر از ظرفیت توانایی تصمیم گیری باید به تعادل و مدیریت میان زمانی که سریع فکر میکنیم و زمانی که به آهستگی فکر میکنیم، توجه داشته باشیم.
قوانینی ساده برای تقویت مهارت تصمیم گیری بهتر
برای افزایش قدرت تصمیم گیری خوب بخوابید یا استراحت کنید
شاید بهتر است زمانی که خوب استراحت کردهاید، تمرکز و انگیزه بالایی دارید را برای قدرت تصمیم گیری بهتر اتخاذ کنید. طبق نوشته دکتر کانمن، تفکر پیچیده و پرزحمت (سیستم دوم)، نیاز به توجه، انگیزه و کنترل بر خود دارد. وقتی سرمان شلوغ است، استرس داریم و خستهایم، قدرت تصمیم گیری برای ما محدودتر بوده و کاهش مییابد.
اگرچه چالشهایی پیش روی این ایده بوده، اما بررسی اخیری که توسط محققان روانشناسی انجامشد توانسته است تأثیرات منفی این موانع بر تصمیم گیری کودکان در محیطهای آموزشی، کارکنان بیمارستان، قضات و داوران را نشان دهد. بنابراین وقتی میخواهید تصمیم گیری بهتری داشته باشید، لازم است بهخوبی استراحت کرده، ذهنتان آرام باشد و انرژی و انگیزه لازم برای انجام این کار را داشته باشید.
برای تقویت توانایی تصمیم گیری هرچقدر لازم است وقت بگذارید
درست و منطقی فکر کردن زمان میبرد. وقتی تحت فشار و ضرب العجل هستیم، تفکر سریع بهجای تفکر آهسته دست به کار میشود. به عنوان مثال، طبق تحقیقات انجامشده، افراد تحتفشار زمانی، تصمیمات خطرناکتری میگیرند. از همین رو، وقتی عجله داریم، به جای اینکه با دقت بر اساس حقایق و اطلاعات تصمیم گیری کنیم نتیجه گیری سریعی میکنیم که ممکن است پر از روی تعصب و احساسی باشد.
در نتیجه، سریع فکر کردن ممکن است برای تصمیم گیری های کوچک، از روی عادت روزمره که نیاز به مشورت نداشته و ریسک زیادی در پی ندارند مناسب باشد. اما اگر لازم است تصمیم گیری پیچیدهتر و مهمی در زندگی داشته باشیم، بهتر است بهخوبی تمام جنبههای این تصمیم را بررسی کنیم.
لا تعليق