اطلاعات مربوط به دوران بلوغ
والدین باید قبل از سن بلوغ، اطلاعات لازم را به نوجوانان بدهند؛ والدین از نظر ارائه اطلاعات مربوط به دوران بلوغ به نوجوانان به سه دسته تقسیم می شوند: بیشتر بخوانید “اطلاعات مربوط به دوران بلوغ”
تغییرات جسمانی در سن نوجوانی
تغییرات جسمانی در سن نوجوانی به وجود می آید. به طور کلی رشد طولی نوجوانان شروع می شود، و قد و وزن آنها افزایش می یابد. دست ها و پاها دراز و صورت کشیده می شود و بینی آنها بزرگ می شود و چون رشد عرضی به طور همزمان وجود ندارد، لذا حالت «بی قوارگی » در نوجوانان (به ویژه در پسران) دیده می شود که پذیرش این وضعیت برای آنهادشوار است. بیشتر بخوانید “تغییرات جسمانی در سن نوجوانی”
نوجوانی را سن بحران نامیده اند
نوجوانی دوره ی انتقال از کودکی به جوانی و بزرگسالی است. نوجوانی را سن بحران نامیده اند . زیرا نوجوان نه بزرگسال است، یعنی نه هنوز از نظر جسمی، روانی، اجتماعی تا آن حد رشد کرده که دقیقاً مثل بزرگترها رفتار کند و نه کودک سابق است. بنابراین نوجوان از خودش سؤال می کند که «او کیست؟ » و نقش وی در جامعه چیست؟ بیشتر بخوانید “نوجوانی را سن بحران نامیده اند”
ویژگی های دوران نوجوانی
با بالا رفتن سن کودکان و رسیدن به سن نوجوانی ، آشنایی بیشتر خانواده ها با ویژگی های دوران نوجوانی و دقت در نحوه ی برخورد با نوجوانان ، امری ضروری است. بیشتر بخوانید “ویژگی های دوران نوجوانی”
خانواده درمانی چیست؟
خانواده درمانی چیست؟ به شکلی از درمان کل خانواده به عنوان یک گروه است که توسط یک یا دو درمانگر انجام میشود. در این نوع درمان آسیب شناسی یا بیماری یکی از اعضای خانواده انعکاس پاتولوژی با اختلالات عمیق تر در سیستم خانواده تلقی می شود . لذا خانواده واحد درمانی به حساب می آید و تغییر تعامل خانواده ، راه تغییر بیمار محسوب می شود . بیشتر بخوانید “خانواده درمانی چیست؟”
نظریه کارکرد گرایی
نظریه کارکرد گرایی از رایج ترین رویکرد های نظری درمطالعات خانواده به شمار می رود. دراین رویکرد مفروض آن است که جامعه همچون ارگا نیسمی است که می کوشد در برابر تغییر مقاومت کند و خودش را در برابر تعادل و توازن نگه دارد. مفهوم کاربر و نیز به فعالیت های ضروری برای حفظ انواع ، جامعه یا گروه اجتماعی مانند: تولیدمثل، تولیداقتصادی، تعلیم و تربیت و………ناظر است. بیشتر بخوانید “نظریه کارکرد گرایی”
ثبات و پایدارسازي خانواده
مطالعه پیرامون ثبات و پایدارسازي خانواده در مقایسه بـا دیگـر موضـوعات شـاخۀ علـوم انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است. ماهیت میان رشته اي مطالعات در حوزه هایی نظیـر خانواده محقق را وا میدارد تا در قلمرو دانش علوم انسانی از حوزه هـاي گونـاگون علمـی بهره گیرد. خانواده امري میان رشته اي است و نزد جامعه شناسان، روانشناسان، مردم شناسان، اقتصاددانان، سیاستمداران، جمعیت شناسان و بسیاري دیگر از اصحاب علوم اجتمـاعی در دنیا مطرح است. بیشتر بخوانید “ثبات و پایدارسازي خانواده”
حمایت اجتماعی از خانواده
ازآنجا که تداوم حیات خانواده به عنوان یه واحداجتماعی درگرو تامین نیازهای گوناگون مالی و غیرمالی آن است و با توجه به اینکه خانواده به تنهایی قادر به تامین همه ی نیازهای خود نیست، حمایت اجتماعی از خانواده به عنوان یکی از اصلی ترین راهکارهای تحکیم خانواده ضرورت می یابد. ازمهم ترین اقسام حمایت اجتماعی ازخانواده می توان به حمایت خویشاوندان، حمایت دوستان، حمایت همسایگان و حمایت حکومت اشاره کرد. بیشتر بخوانید “حمایت اجتماعی از خانواده”
استحکام روابط خانوادگی
استحکام روابط خانوادگی تاحدودبسیاری به برخورداری همسران ازپاره ای آگاهی ها و مهارت های مرتبط بانقشهای زناشویی و والدگری بستگی داردکه از جمله می توان به دانش ها ومهارت های جنسی، آشنایی با تفاوت های جنسی، آگاهی از نیازمندی های پدرومادر شدن وداشتن درک صحیحی ازاستلزامات دوره های مختلف زندگی خانوادگی اشاره کرد. بیشتر بخوانید “استحکام روابط خانوادگی”
راهکارهای تحکیم خانواده
راهکارهای تحکیم خانواده درمحورهای هشت گانه ی ذیل موردبحث قرار خواهد گرفت : اصلاح فرایندهمسرگزینی، آموزش همسران، اصلاح نگرش ها، تنظیم امورجنسی، فرزندآوری، حمایت اجتماعی، نظارت اجتماعی و تربیت دینی اخلاقی.
اصلاح فرایند همسرگزینی
از آنجاکه یک انتخاب صحیح ومعقول درمرحله ی همسرگزینی می تواند ثبات زندگی خانوادگی راتاحدزیاد تضمین کند،بخش قابل توجهی ازمباحث علمی ومضامین دینی،معطوف به ارائه راهکارهایی است که به افراد و خانواده ها کمک می کنند تا گزینه های برتر را برای همسری انتخاب نمایند.
مهم ترین راهکارهای فرایند همسر گزینی
الف) انتخاب آگاهانه
بسیاری از اختلافات خانوادگی از شتاپ زدگی و عدم انجام مطالعات دقیق در مرحله ی همسرگزینی وگاه ازفریبکاری و اغفال آگاهانه نشات می گیرندو بسیاری ازمتقاضیان طلاق،دلیل تصمیم خود را وقوع اشتباه درمرحله ی انتخاب قلمداد می کنند.
ب) احترام به نظر دختر و پسر
یکی ازاموری که درفرهنگ های سنتی نسبتا رواج داشته،اجبار دخترو بعضا اجبار پسربه ازدواج بوده است. ساختارهای خاص جوامع سنتی به گونه ای بوده که با این نوع ازدواج های اجباری همخوانی داشته وگاه حتی به عنوان امر بهنجار آن ها را تقویت می کرده است . اما در اوضاع کنونی شاهد بروز تنش هایی دراین زمینه هستیم که از تمایل نسل گذشته به حفظ باورها ورسوم پیشین وتمایل نسل جدید به داشتن هویت مستقل نشات میگیرند .
در نتیجه، اگر دختر یا پسری برخلاف میل و رضایت درونی خود به ازدواج وادار شود ،احتمال بروز ناسازگاری و کشمکش در چنین خانواده ای بسیار بالا خواهد بود. براین اساس و با عنایت به تاکید اسلام برحق پسر ودختر در انتخاب همسر، می توان لرزوم توجه و احترام به حق انتخاب آنان را به عنوان یکی از راهکارهای تحکیم خانواده مطرح کرد.
راهکارهای تحکیم خانواده
ج) احراز رشد دختر و پسر
رشدیافتگی دختروپسر،ازعوامل موثر بر تامین سازگاری زناشویی وتضمین پایداری خانواده است . تحقیقاتی که درمورد عوامل اختلال خانواده درکشورهای غربی صورت گرفته، ازدواج درسنین پایین را در ردیف عوامل مهم برشمرده اند. روشن است که همبستگی میان پایین بودن سن ازدواج وافزایش احتمال اختلال زناشویی تاحدزیاد معلول فقدان رشد دو همسر درابعاد مختلف سنی، جنسی، ذهنی، عقلی، عاطفی و اجتماعی است .
اسلام ضمن آن که جهت گیری خود رابه سوی کاهش معقول سن ازدواج قرار داده، بر لزوم برخورداری دختر و پسر از حداقل های رشد در ابعاد یاد شده تاکید کرده است . بنابراین ،با قطع نظر از اختلاف تفسیرها درباب مفهوم رشد یافتگی دختروپسر می توان احراز رشد دختر و پسر را به عنوان یکی دیگر از راهکارهای تحکیم خانواده درمرحله ی همسرگزینی معرفی کرد.
د)رعایت همسان همسری
متخصصان امور خانواده، تشابه فرهنگی و شخصیتی دو همسر راعاملی تعیین کننده درتداوم و استحکام زندگی خانوادگی می دانند، همچنان که انواع دیگری از همسانی ، مانند همسانی تحصیلی، موقعیت خانوادگی وسنی رادر سازگاری زناشویی موثر دانسته اند که به نظر می رسد اهمیت این قبیل همسانی ها به سبب رابطه ی تنگاتنگی است که باهمسانی شخصیتی یافرهنگی دارند.
همسانی فرهنگی زن و شوهر که اشتراک در زبان، دین،ملیت،ارزش ها،بینش ها، و باورها را شامل می شود،مبنایی برای علایق و درک های مشترک به دست می دهد و درکاهش سوءتفاهم ها و حل آسان تر مشکلات احتمالی نقش اساسی دارد،درحالی که تفاوت زن وشوهر از نظر زمینه های دینی، قومی، طبقاتی، یاحتی جغرافیایی، باعث یادگیری انتظارهای گوناگون درمورد مسائلی مانند ماهیت و محتوای نقش های زناشویی می شود و این امر زمینه ی بروز تنش وناسازگاری وبه تبع آن، تزلزل خانواده را فراهم می کند .
دراسلام نیز ذیل عنوان (کفویت)، بر همسان هسری درمرحله ی همسرگزینی تاکیدشده است،هرچنددرتعریفی که اسلام ازکفویت زن وشوهر ارائه داده،همسانی های دینی واخلاقی برجستگی می یابند.
