خوشبختی چه چیزی نیست؟

فیلسوفان، حکیمان، پیامبران و بسیاری دیگر در طول قرن‌ها تلاش کرده‌اند به این سؤال که خوشبختی چیست ؟ پاسخ‌هایی بدهند، اخیرا علم هم سعی کرده به این سؤال سخت پاسخ دهد. قبل از اینکه ببینیم خوشبختی چیست ، اجازه بدهید با یک سوال ساده‌تر شروع کنیم: خوشبختی چه چیزی نیست؟

خوشبختی چه چیزی نیست؟

خوشبختی همیشه حس خوب داشتن نیست

ممکن است یک نفر بپرسد که آیا فردی که هر روز مواد مخدر مصرف می‌کند، “خوشبخت” است؟  ما در جواب خواهیم گفت که اگر لازمه خوشبختی داشتن احساس خوب دائمی باشد، “بله”. به بیان دیگر اگر خوشبختی داشتن احساس خوب دائمی باشد، پس باید یک معتاد را که هرروز مواد مصرف می‌کند و دچار توهم حس خوب می‌شود، خوشبخت بدانیم. آیا خوشبختی این است؟

اما واقعیت این است که افرادی که گاهی اوقات احساس افسردگی و دپرسی را تجربه می‌کنند از لحاظ روان‌شناختی سالم‌تر از افرادی هستند که تا حد زیادی به طور منظم شاد و سرخوش هستند. به یاد داشته باشید هر احساسی که بی‌دلیل بالا برود بی‌دلیل هم پایین می‌آید.

علاوه بر این، وقتی از مردم بپرسید که چه چیزی باعث می‌شود شما حس خوشبختی داشته باشید، به ندرت چیزی درباره احساس شادی می‌گویند. مثلا نمی‌گویند “اگر همیشه شاد باشم”. آنها احتمالا چیزهایی را نام می‌برند که به زندگی‌شان معنا می‌دهد: مانند شغل و روابطشان. از این رو باید بدانید که حد زیادی از شادی، روح شما را ارضا نمی‌کند، همچنین شادی مفرطِ دائمی اصلا از نظر فیزیکی و طبیعی امکان‌پذیر نیست.

خوشبختی پولدار بودن و توانایی رسیدن به هر چه بخواهید نیست

اگرچه ممکن است فقر مانع خوشبختی باشد اما فرد پولدار هم نمی‌تواند خوشبختی را با پول بخرد. یعنی درست است که با زندگی زیر خط فقر به ندرت می‌شود خوشبخت بود اما پولداری هم خوشبختی را تضمین نمی‌کند. تصور کنید که شما به طور غیرمنتظره ماهی ۱۰۰،۰۰۰.۰۰۰ تومان به حسابتان واریز شود. شما مطمئنا در کوتاه‌مدت هیجان‌زده خواهید بود، اما این احساس موقت است. مطمئنا پس از اینکه سبک زندگی‌تان تغییر کرد و به خواسته‌های دیروزتان رسیدید خواسته‌های جدیدی که باز هم پولتان به آنها نمی‌رسد به سراغتان می‌آید.

پس در واقع شما همواره چیزهایی خواهید خواست که فعلا توانایی رسیدن به آنها را ندارید. تنها مزیت پولدار بودن این است که راحت‌تر از دیگران می‌توانید به مهمانی بروید، دوستانتان را دور خودتان جمع کنید، با خیال راحت در جمع خانواده حاضر شوید و دیگران را در شادی خود شریک کنید. واقعیت این است که تجربه شادی جمعی و شاد کردن دیگران، شما را شاد می‌کند. در این شکی نیست. ولی در هر حال خوشبختی صرفِ پولدار بودن نیست.

خوشبختی رسیدن به مقصد نهایی نیست

واقعیت این است که آدم اگر به مقصد برسد و دیگر هیچ چیزی نخواهد بعید است زنده باشد! همیشه مقصدی بعد از مقصد نهایی در زندگی وجود دارد. با این حال، فرض کنید فردی در یک قرعه‌ کشی جادویی برنده ژن خوشحالی شود و خوشحالی از اول در وجود او به عنوان حس اصلی وجود داشته باشد. اگرچه او به حس خوشحالی به عنوان حس غالب دست پیدا کرده اما حفط این شادی هم تلاش‌های منظم و مستمر می‌طلبد.

به نظر می‌رسد خوشبختی، یک رویداد و یک حادثه و یک مقصد نیست. اکثر رویدادهای خوب زندگی هم که ما را شاد می‌کند موقتی هستند مثل ازدواج یا ارتقای شغلی، که با گذشت زمان عادی می‌شوند.