خلق و خو مجموعه ای از خصلتهای ذاتی است که کودک را با دنیا ارتباط می دهد و نقشی اساسی و بنیادی در تکامل شخصیت منحصر به فرد کودک دارد. این خصلت ها همچنین چگونگی تعامل کودک با دنیای اطرافش را تعیین می کند. خلق و خو صفاتی پاینده هستند که هیچ وقت صرفاً خوب یا بد نیستند و با توجه به چگونگی بازخورد آنها از محیط، کودک آنها را به صورت خوب یا بد طبقه بندی می کند. با مرکز مشاوره بینا همراه باشید و با انواع خلق و خو در بچهها آشنا شوید .
انواع خلق و خو در بچهها
چهار نوع خلق و خوی متفاوت در بچهها وجود دارد. اگر چه یکی از آنها ممکن است در بچه مسلط باشد، بدان معنا نیست که او کمی از هر یک از خلق و خوها ندارد. برخی بچهها به مقدار مساوی از این خلق و خوها دارند، در حالی که برخی هم کم و بیش از آنها برخوردار هستند. هیچ کدام از خلق و خوها بهتر یا بدتر از دیگری نیست، بلکه فقط متفاوت هستند. از آنجا که ترکیب احتمالی خلق و خوها بینهایت است، هر بچهای بیهمتا و منحصر به فرد است.
بچههای حساس
بچه های حساس احساسات شدیدتری دارند، خیلی احساسی و عاطفی و جدیتر هستند. این بچهها نیاز دارند به آنها گوش دهید و درک شوند. آنها آسیبپذیرتر، هیجانیتر و احساسیتر هستند و به درستی میدانند در ارتباط با نیازها، آرزوها و خواستههایشان چطور به زندگی واکنش نشان بدهند. بچههای حساس با تعیین خواستهها و واکنشهای احساسیشان نسبت به زندگی، درباره خودشان اطلاعات کسب میکنند. در کل آنها به زمان و توجه بیشتری نیاز دارند. بچههای حساس به همدلی و تایید کشمکشها و ناراحتیهایشان نیاز دارند.
زمانی که بچههای حساس پیام های همدلانه دریافت نکنند، برای بهدست آوردن همدلی مورد نیازشان، شروع به بزرگنمایی مشکلاتشان میکنند. وقتی والدین بچهی حساس را نادیده بگیرند، احساسات و مشکلات او بزرگتر میشود. بزرگترین اشتباهی که والدین میتوانند مرتکب شوند این است که در صدد خوشحال کردن بچهی ناراحتشان باشند. همچنین بچههای حساس نیاز دارند درک کنند تنها خودشان نیستند که به ناراحتی دچار میشوند. به طور کلی شکلگیری رابطهها و دوستیها برای این بچهها در قیاس با دیگر بچهها به زمان بیشتری نیاز دارد. این بچهها حمایتگر، مهربان، دلسوز، بزرگمنش و یاری رسان هستند. آنها به خدمت به دیگران و جهان رضایت بیشتری بهدست میآورند.
بچههای فعال
بچههای فعال علاقه بسیاری به واکنشهای درونیشان نسبت به زندگی ندارند و با تاثیری که میتوانند برجا بگذارند، علاقه بیشتری دارند. بچههای فعال ارادهای قوی دارند، خطرپذیرترند و میخواهند مرکز توجه باشند. بچههای فعال به آمادگی و نظمدهی نیاز دارند. آنها به اقدام، عمل و نتایج توجه دارند. آنها همیشه نیاز دارند از قبل بدانند برنامه چیست، قوانین چه هستند و چهکسی رئیس است. این بچهها دوست دارند حق با آنها باشد و هروقت مورد تایید قرار بگیرند ذوق میکنند. این بچهها انرژی زیادی دارند و اگر قرار باشد این انرژی به طور هماهنگ بهکار برود، نظمدهی والدین لازم است.
اگر به آنها مسئولیت داده شود، به شدت ترغیت میشوند شما را خوشحال کنند. بچههای فعال برای موفقیت و برای اینکه بتوانند خودشان را بابت اشتباهاتشان ببخشند، به تایید و تصدیق بسیاری نیاز دارند. بچههای فعال همیشه میخواهند بخشی از تیم برنده باشند. این بچهها علاوه بر نظم و ساختار روشن، به ساختاری به نام وقفههای منظم نیاز دارند. برای آنها دریافت بازخورد های اصلاحی در حضور دیگران دشوار است. وقتی به این بچهها نظم و انضباطی داده شود که به طور طبیعی به آن نیاز دارند، حساستر، مهربانتر و سخاوتمندتر میشوند. آنها مسئول، باکفایت و رهبرانی فوقالعاده میشوند.
بچههای تاثیرپذیر
بچههای تاثیرپذیر اجتماعی و معاشرتی هستند. آنها از طریق واکنشهایشان به جهان و روابطشان، خودپندارهشان را پرورش میدهند. آنها برای دیدن، شنیدن، چشیدن و تجربه هر آنچه زندگی در مسیرشان قرار دهد، به خودشان انگیزه میدهند. آنها علایق بسیاری دارند چون نیاز بیشتری به تحریک دارند. هر تجربه جدیدی، بخش تازهای از آنها را آشکار میکند. اگرچه این بچهها تغییر را دوست دارند، در برابر تمرکز بر هر کاری مقاومت میکنند. آنها میخواهند آزاد باشند تا کارها را به روش خودشان انجام دهند.
این بچهها باهوش و سرزنده هستند و به تحریک بیشتری نیاز دارند. بچههای تاثیرپذیر مانند پروانه از این شاخه به آن شاخه میپرند و از فعالیتی به فعالیت دیگر میپردازند. بچههای تاثیرپذیر وابستگی شدید ندارند و به راحتی آسیب نمیبینند. این بچهها گرایش دارند فراموشکار و غیرقابل اعتماد باشند. برای آنها دشوار است ریخت و پاش خود را جمع و جور کنند و باید بارها و بارها به آن ها گفته شود. بدون حمایت مناسب، بچهها تاثیرپذیر از مسئولیتهای زندگی خسته میشوند و به راحتی غیر مسئولانه رفتار میکنند و اغلب در بزرگسالی از زیر بار مسئولیتها شانه خالی میکنند. وقتی آنها حمایت مورد نیازشان را بهدست آورند، باثبات، مسئول، جهت دهنده به خود، متمرکز و مطمئن میشوند و پیشرفت میکنند.
بچههای پذیرا
بچههای پذیرا خیلی نگران جریان زندگی هستند. آنها میخواهند بدانند قرار است چه اتفاقی بیفتد و نیاز دارند بدانند چه توقعی باید داشته باشند. در موقعیتها جدیدی که نمیدانند چه انتظاری داشته باشند، مقاومت میکنند. آنها نیاز به یک روال عادی، تکرار و رفتارهای مشخص دارند. تکرار به آنها آرامش میدهدو آنها مانند بچههای دیگر تحرک ندارند و اغلب راضیاند که ساکت بمانند و از استراحت، غذاخوردن، نگاه کردن،گوش دادن و خوابیدن لذت ببرند. آن ها میتوانند از گذر زمان لذت ببرند. آنها به طور خودکار خودگردان، خلاق یا پیشگام نیستند.
به عنوان یک اصل اگر تغییری وجود داشته باشد، این بچهها آن را نخواهند پذیرفت. برای بچههای پذیرا مشاهده کافی است تا علاقهشان را گسترش دهند آنها از طریق مشاهده کردن، مشارکت میکنند. بچههای پذیرا مهربان و خوش نیت و باملاحظه هستند آنها بدخلقشان را آشکار نمیکنند چون نمیخواهند مشکلساز یا موجب ناراحتی شوند. آنها از ناامید کردن والدینشان یا طرد شدن هراس دارند. بچههای پذیرا زمانی احساس عشق و محبت میکنند که آن را پیشبینی کنند. آنها به رفتارها و آداب محبت آمیز نیاز دارند.
همه بچهها به نظم و آداب روزمره نیاز دارند
اما بچههای پذیرا اگر قرار باشد از پیلهی خود بیرون بیایند و استعدادها و مواهب درونیشان را ابراز کنند، بیشتر به آن متکی هستند. وقتی بچههای پذیرا آداب و نظم مورد نیازشان را بهدست آورند، توانمندیهایشان را رشد و سازماندهی میکنند. آن ها میتوانند نظم را به زندگیشان وارد و آن را حفظ کنند. این گونه بچهها آرام و عملگرا هستند و میتوانند برای رسیدن به اهدافشان بر موانع بزرگ غلبه کنند. آنها با کسب حمایت عاشقانه به راحتی احساس آرامش و راحتی میکنند. آنها به آرامی اما مصمم حرکت میکنند. بنابراین باتوجه به خلقو خویهای منحصر به فرد هر بچهای آنها نیازهای متفاوتی دارند که براساس آنها والدین میتوانند رویکردهای مختلفی را در ارتباط با فرزندانشان در نظر بگیرند.