اولین وظیفهی خانواده برای کودک چیست؟ بچه ی انسان دارای استعداد ذاتی دانستن و یادگیری است که حاصل آن رشد قو هی تشخیص و درک او و ایجاد رابطه ای هوشیار انه و مؤثر با محیط و طبیعت است. کودک یادگیری را به طور فطری از لحظه ی تولد آغاز می کند و برای شناخت جهان اطراف و ایجاد ارتباط با محیط، آن را با پشتکار ادامه م یدهد. پس اولین وظیفه ی خانواده فراهم کردن زمینه ی رشد و یادگیری کودک است.
اولین وظیفهی خانواده برای کودک چیست؟
در واقع آموزش از ابتدای کودکی در خانواده آغاز می شود و بعدها مدرسه در تکمیل آن میکوشد. بیشک پرورش حواس پنج گانه (بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی) و استفاده از قدرت تکلم و زبان آموزی را باید از مهمترین نیازهای آموزشی کودکان دانست.
اهمیت حواس پنج گانه
حواس پنج گانه در انسان اولین و مهم ترین وسیلهی شناخت و دانش است. اگر حواس انسان از کار بیفتد، ارتباط او با جهان خارج قطع میشود. حواس پنج گانه نه تنها ما را از خطرهایی که با
آن ها مواجه میشویم آگاه میکنند، بلکه اطلاعات لازم را برای تفسیر حوادث و رویدادها در اختیار ما می گذارند. همچنین از راه حواس است که لذت و درد را احساس می کنیم و رنگ ها را تشخیص می دهیم. به همین دلیل انسان به حواس خود بسیار نیازمند است و باید به این ابزارهای شناخت توجه کند، در پی رشد آنهاباشد و از آن هامراقبت کند تا از حوادث آسیب نبینند.
پرورش حواس در کودکان
توجه و پرداختن به رشد حواس پنج گانه در کنار سایر جنبه های تربیتی باید از دوره ی کودکی آغاز شود، به خصوص که برخی از کودکان ممکن است از زمان تولد در اندام های حسی خود نقص داشته باشند. چنان چه مشکل آنها به موقع شناسایی و درمان نشود، بخشی از توانایی شناخت خود را از دست خواهند داد. بنابراین، توجه به حواس پنج گانه در کودکان از دو جنبه دارای اهمیت است:
- شناسایی و کنترل مشکلات و نقصهای احتمالی کودک و انجام خدمات درمانی.
- رشد و تقویت قدرت حواس کودک برای آن که او ابزارهای کامل تری برای شناخت جهان اطرافی خود در اختیار داشته باشد.
اهداف و اصول پرورش حواس کودکان
رشد و پرورش حواس کودکان فعالیتی آموزشی و تربیتی است. هدف پرورش حواس در کودکان تقویت حواس پنجگانه و آگاه کردن آنان از ارزش، اهمیت و روش مراقبت از آنهاست. برای پرورش یکی از حواس، تا جایی که امکان دارد از حواس دیگر نباید استفاده کرد، چون یافته های حواس مختلف به یکدیگر کمک میکنند. مثلاً هنگام کار با حس لامسه یا بویایی، چشم ها را ببندید زیرا حس بینایی به حس لامسه و بویایی کمک می کند تا ماده ی خوراکی را تشخیص دهید. موضوع مهم دیگر آموزش نحوه ی مراقبت وحفظ اندا مهای مربوط به حواس است، مانند پاکیزه نگه داشتن چشم، بینی، مسواک زدن دندانها، احتیاط در بو کردن مواد مشکوک و ناشناخته، نچشیدن طعم مواد غیر خوراکی و حتی خوراکی ناشناخته، دست نزدن به مواد شیمیایی و داغ و … .
روشهای پرورش حواس کودکان
مهم ترین اقدام برای به کارگیری درست حواس پنجگانه ی کودک ایجاد فرصت کافی و محیط مناسب برای اوست. لمس کردن وسایل متفاوت، قرار دادن کودکان در معرض صداهای متفاوت و تشخیص آن ها، مشاهده ی صحنههای مختلف و دقت در اجزای آنها، تشخیص تفاوت تصاویر و اشیای مختلف، تشخیص رنگ ها، تشخیص جنس مواد گوناگون، چشیدن و شناخت طعمهای مختلف و تشخیص بوهای مختلف در پرورش حواس پنج گانه بسیار مؤثرند.