اختلال شخصیت ضداجتماعی چگونه است؟ اختلال شخصیت ضد اجتماعی (Antisocial Personality Disorder یا ASPD) یک اختلال روانی است که با الگوی پایدار رفتارهای بی اعتنایی به حقوق دیگران، فریبکاری، و تجاوز به هنجارهای اجتماعی مشخص می شود.
اختلال شخصیت ضداجتماعی چگونه است؟
افراد مبتلا به این اختلال اغلب فاقد احساس همدلی، پشیمانی، یا مسئولیت پذیری هستند و ممکن است رفتارهای خطرناک یا غیرقانونی از خود نشان دهند. در ادامه به طور کامل به تعریف اختلال شخصیت ضد اجتماعی، علل ایجاد آن، و روشهای درمان پرداخته می شود.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD)
اختلال شخصیت ضد اجتماعی با الگوی پایدار رفتارهای زیر مشخص می شود.
- بی اعتنایی به حقوق دیگران.
- فریبکاری و دروغگویی مکرر.
- رفتارهای پرخاشگرانه یا خشونت آمیز.
- عدم احساس پشیمانی یا گناه پس از آسیب رساندن به دیگران.
- بی پروایی و رفتارهای خطرناک بدون توجه به عواقب.
- عدم مسئولیت پذیری در قبال وظایف شخصی، اجتماعی، یا مالی.
برای تشخیص ASPD، فرد باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد و علائم آن از قبل از ۱۵ سالگی (معمولاً به شکل اختلال سلوک) وجود داشته باشد.
علائم اختلال ضد اجتماعی
علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی به دو دسته علائم رفتاری و علائم عاطفی تقسیم می شوند.
الف) علائم رفتاری:
- نقض مکرر قوانین و هنجارهای اجتماعی.
- دروغگویی و فریبکاری برای سودجویی یا لذت شخصی.
- رفتارهای پرخاشگرانه یا خشونت آمیز.
- بی پروایی و انجام رفتارهای خطرناک (مانند رانندگی پرخطر یا سوءمصرف مواد).
- عدم مسئولیت پذیری در قبال وظایف شغلی، مالی، یا خانوادگی.
ب) علائم عاطفی:
- فقدان همدلی و بی اعتنایی به احساسات دیگران.
- عدم احساس پشیمانی یا گناه پس از آسیب رساندن به دیگران.
- خودخواهی و تمرکز بر نیازها و خواسته های خود.
- تحریک پذیری و پرخاشگری.
علل ایجاد اختلال شخصیت ضد اجتماعی
ASPD یک اختلال چند عاملی است و ترکیبی از عوامل زیستی، روانی، و محیطی در ایجاد آن نقش دارند:
الف) عوامل زیستی:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی اختلالات شخصیت یا رفتارهای ضد اجتماعی می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- اختلالات مغزی: تغییرات در عملکرد نواحی مغز مرتبط با کنترل تکانه ها و تنظیم هیجانات (مانند قشر پیشانی و آمیگدال).
- سطح پایین سروتونین: کاهش سطح این انتقال دهنده عصبی می تواند با رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی مرتبط باشد.
ب) عوامل روانی:
- اختلال سلوک در کودکی: بسیاری از افراد مبتلا به ASPD در کودکی علائم اختلال سلوک (مانند پرخاشگری، دزدی، یا تخریب اموال) را نشان میدهند.
- فقدان همدلی: عدم توانایی در درک و احساس همدلی با دیگران.
اختلال شخصیت ضداجتماعی چگونه است؟
ج) عوامل محیطی:
- تجربیات traumatic: تجربه سوءاستفاده، بی توجهی، یا خشونت در کودکی.
- الگوهای تربیتی ناسالم: تربیت در محیطی که رفتارهای ضد اجتماعی تشویق یا نادیده گرفته می شوند.
- فقر و محرومیت اجتماعی: زندگی در محیط های پرخطر یا محروم.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
درمان ASPD چالش برانگیز است، زیرا افراد مبتلا اغلب انگیزه کمی برای تغییر دارند و ممکن است به درمان مقاومت کنند. با این حال، برخی روشهای درمانی می توانند مفید باشند.
الف) رواندرمانی:
۱. درمان شناختی-رفتاری (CBT):
- شناسایی و تغییر الگوهای فکری: به فرد کمک می شود تا افکار غیرمنطقی و ناکارآمد را شناسایی و تغییر دهد.
- آموزش مهارتهای اجتماعی: بهبود توانایی برقراری ارتباطات سالم و حل تعارضات.
۲. درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBT):
- افزایش آگاهی از احساسات و رفتارهای خود.
- بهبود توانایی تنظیم هیجانات.
۳. درمان روانپویشی:
- بررسی ریشه های ناخودآگاه رفتارهای ضد اجتماعی و ارتباط آن با تجربیات گذشته.
ب) دارودرمانی:
- داروهای ضدافسردگی: در صورت وجود علائم افسردگی یا اضطراب.
- داروهای تثبیت کننده خلق: برای کاهش پرخاشگری و تحریک پذیری.
- داروهای ضدروانپریشی: در موارد شدید و همراه با علائم روانپریشی.
ج) مداخلات اجتماعی:
- برنامه های اصلاحی: شرکت در برنامه های اصلاحی یا توانبخشی برای کاهش رفتارهای ضد اجتماعی.
- حمایت اجتماعی: ایجاد شبکه های حمایتی برای کمک به فرد در بهبود رفتارهای اجتماعی.
اختلال شخصیت ضداجتماعی چگونه است؟
علی، یک مرد ۳۰ ساله، از کودکی رفتارهای پرخاشگرانه و قانون شکنی از خود نشان می داد. او در مدرسه اغلب با همکلاسی های خود دعوا میکرد و چندین بار به دلیل دزدی و تخریب اموال دستگیر شد. در بزرگسالی، علی به طور مکرر شغل خود را از دست داد، زیرا با همکاران و مدیران خود درگیر میشد. او همچنین در روابط شخصی خود بی اعتنایی به احساسات دیگران نشان میداد و پس از آسیب رساندن به دیگران احساس پشیمانی نمی کرد. علی به دلیل رفتارهای خطرناک و غیرقانونی خود (مانند رانندگی تحت تأثیر الکل و شرکت در فعالیتهای مجرمانه) چندین بار به زندان افتاد.
تشخیص:
پس از ارزیابی روانشناختی، علی مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشخیص داده شد.
درمان: علی در یک برنامه درمانی ترکیبی شامل رواندرمانی (CBT و MBT) و دارودرمانی (داروهای تثبیت کننده خلق) شرکت کرد. همچنین، او در یک برنامه اصلاحی برای بهبود مهارتهای اجتماعی و کاهش رفتارهای ضد اجتماعی شرکت کرد. با گذشت زمان، علی توانست رفتارهای پرخاشگرانه خود را کاهش دهد و روابط سالمتری با دیگران برقرار کند.
اختلال شخصیت ضداجتماعی چگونه است؟
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یک اختلال روانی پیچیده است که با رفتارهای بی اعتنایی به حقوق دیگران، فریبکاری، و تجاوز به هنجارهای اجتماعی مشخص می شود. علل آن شامل عوامل زیستی، روانی، و محیطی است. درمان ASPD چالش برانگیز است، اما ترکیبی از رواندرمانی (مانند CBT و MBT)، دارودرمانی، و مداخلات اجتماعی می تواند به بهبود علائم کمک کند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می توانند به کاهش رفتارهای ضد اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند.
لا تعليق