اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

اختلال استرس پس از سانحه (ptsd) یک وضعیت روانی است که پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا مانند جنگ، تجاوز، تصادف شدید، بلایای طبیعی یا هر نوع تهدید جدی به زندگی یا سلامت فرد ایجاد می‌شود.

اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

اختلال استرس پس از سانحه (ptsd) می‌تواند باعث شود فرد به‌ طور مکرر خاطرات تلخ را تجربه کند، از موقعیت‌ های مرتبط با آن رویداد اجتناب کند و دچار تغییرات منفی در خلق و خو و تفکر شود.

چگونه اختلال استرس پس از سانحه (ptsd) به وجود می‌آید؟

هنگامی که فرد یک رویداد آسیب‌زا را تجربه می‌کند، مغز او ممکن است نتواند به‌ درستی آن رویداد را پردازش کند. این اتفاق باعث می‌شود خاطرات آن رویداد به‌ طور مکرر و ناخواسته به ذهن فرد بازگردند. این فرآیند می‌تواند به دلیل تغییرات در سیستم عصبی و هورمونی بدن باشد که در پاسخ به استرس شدید رخ می‌دهد.

مثال:

فرض کنید فردی یک تصادف رانندگی شدید را تجربه کرده است. پس از این اتفاق، ممکن است:

1. هر بار که سوار ماشین می‌شود، دچار اضطراب شدید شود.
2. خواب‌ های مکرر درباره تصادف ببیند.
3. از رانندگی یا حتی سوار شدن به ماشین اجتناب کند.
4. به‌ طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص، احساس کند که تصادف دوباره در حال رخ دادن است (فلش‌ بک).
5. احساس بی‌حسی عاطفی کند و نتواند مانند قبل با دیگران ارتباط برقرار کند.

علائم اصلی اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

1. تجربه مجدد رویداد: فلش‌بک، کابوس‌ های مکرر، یا خاطرات ناخواسته.
2. اجتناب: دوری از مکان‌ها، افراد یا موقعیت‌ هایی که یادآور آن رویداد هستند.
3. تغییرات منفی در تفکر و خلق: احساس گناه، شرم، یا بی‌ علاقگی به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌ بخش بودند.
4. واکنش‌ پذیری بیش از حد: تحریک‌ پذیری، مشکل در خواب، یا واکنش‌های شدید به محرک‌های غیر منتظره.

درمان اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

درمان اختلال استرس پس از سانحه (ptsd) معمولاً ترکیبی از روان‌ درمانی و دارو است. برخی از روش‌های موثر عبارتند از:

۱. روان‌درمانی:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT): به فرد کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهای ناسالم را تغییر دهد.
• مواجهه درمانی: فرد به‌ تدریج و در یک محیط امن با خاطرات یا موقعیت‌ های مرتبط با رویداد آسیب‌زا مواجه می‌شود تا اضطراب خود را کاهش دهد.
• EMDR (حساسیت‌ زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم): این روش از حرکات چشم برای کمک به پردازش خاطرات آسیب‌زا استفاده می‌کند.

۲. دارو درمانی:

• داروهای ضدافسردگی مانند SSRIها (مثل سرترالین یا پاروکستین) برای کاهش علائم اضطراب و افسردگی تجویز می‌شوند.
• در برخی موارد، داروهای ضد اضطراب یا خواب‌ آور نیز ممکن است استفاده شوند.

۳. حمایت اجتماعی:

ارتباط با خانواده، دوستان و گروه‌ های حمایتی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس تنهایی نکند و بهتر با شرایط کنار بیاید.

۴. تکنیک‌ های خود مراقبتی:

ورزش منظم، تغذیه سالم، تمرینات تنفسی و مدیتیشن می‌توانند به کاهش علائم PTSD کمک کنند.

اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

PTSD یک اختلال جدی است که می‌تواند زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد، اما با درمان مناسب و حمایت کافی، بسیاری از افراد می‌توانند بهبود یابند و به زندگی عادی بازگردند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم PTSD را تجربه می‌کند، مهم است که به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.

نمونه اختلال استرس پس از سانحه (ptsd)

سارا  یک تجربه آسیب‌زا را پشت سر گذاشته است. سارا چند ماه پیش در یک زلزله شدید گیر افتاد و به‌ دشواری نجات یافت. او شاهد ویرانی خانه‌اش، آسیب دیدن عزیزانش و از دست دادن برخی از دوستانش بود. پس از این رویداد، سارا شروع به تجربه علائم PTSD کرد.

شرح حال سارا:

۱. تجربه مجدد رویداد:

• سارا اغلب خواب‌ های وحشتناک درباره زلزله می‌بیند. در این خواب‌ها، او دوباره زیر آوار گیر می‌کند و نمی‌تواند نفس بکشد.
• گاهی اوقات، وقتی صدای بلندی می‌شنود (مثل صدای درب که محکم بسته می‌شود)، ناگهان احساس می‌کند که زلزله دوباره در حال رخ دادن است. این حالت به‌ عنوان فلش‌بک شناخته می‌شود.

۲. اجتناب:

• سارا از رفتن به مکان‌های شلوغ یا ساختمان‌های بلند خودداری می‌کند، زیرا می‌ترسد که دوباره زلزله بیاید و او گیر بیفتد.
• او حتی از صحبت کردن درباره زلزله یا تماشای اخبار مربوط به بلایای طبیعی اجتناب می‌کند، زیرا این موضوعات خاطرات تلخ را برایش زنده می‌کنند.

۳. تغییرات منفی در خلق و تفکر:

• سارا احساس می‌کند که دیگر نمی‌تواند به کسی اعتماد کند، حتی به نزدیکانش. او احساس گناه می‌کند که چرا زنده مانده است، در حالی که برخی از دوستانش جان خود را از دست داده‌اند.
• او دیگر به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌برد (مثل نقاشی یا وقت گذراندن با دوستان) علاقه‌ای نشان نمی‌دهد.

۴. واکنش‌پذیری بیش از حد:

• سارا به‌ راحتی عصبی می‌شود و کوچک‌ترین صداها او را می‌ترساند.
• او مشکل خواب دارد و اغلب در نیمه‌ شب از خواب می‌پرد و نمی‌تواند دوباره بخوابد.

چگونه این مثال PTSD را نشان می‌دهد؟

این مثال نشان می‌دهد که چگونه یک رویداد آسیب‌زا (زلزله) می‌تواند باعث ایجاد علائم اختلال استرس پس از سانحه (ptsd) شود. سارا به‌ طور مکرر خاطرات آن رویداد را تجربه می‌کند، از موقعیت‌های مرتبط با آن اجتناب می‌کند و دچار تغییرات منفی در خلق و خو و رفتارش شده است. این علائم می‌توانند زندگی روزمره او را به‌ شدت تحت تأثیر قرار دهند.

درمان سارا:

سارا می‌تواند با کمک یک روانشناس یا روانپزشک، از روش‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، مواجهه درمانی یا EMDR استفاده کند تا خاطرات آسیب‌ زا را پردازش کند. همچنین، داروهای ضدافسردگی ممکن است به کاهش علائم اضطراب و افسردگی او کمک کنند. با درمان مناسب، سارا می‌تواند به تدریج بهبود یابد و به زندگی عادی بازگردد.