انتظار غیر معقول از کودک

اگر پدر و مادری از فرزندشان، فقط انتظار دکتر شدن داشته باشند، آیا انتظارشان منطقی است؟ اگر دانش آموزی در درسی نمره ی بسیار خوبی کسب کند، انتظار دارید چه پاداشی بگیرد؟ آیا اسباب بازی گران قیمت پاداش مناسبی است؟ داشتن انتظار غیر معقول از کودک باعث ایجاد مشکلات گوناگونی در برخورد با کودک و همچنین نحوه‌ی شکل گیری رفتار کودک می‌شود. 

بسیار مهم است والدین در مواجهه با توانایی ها و رفتارهای درست و غلط کودکان، عقلانی برخورد کنند و از کودک بیش از توانایی های جسمی، فکری و سنی اش انتظار نداشته باشند، زیرا انتظار غیر معقول و بیش از حدّ توان کودک باعث می شود هم والدین و هم کودک هر دو احساس نومیدی کنند. اگر کودک اشتباه خود را تکرار کرد، والدین باید مجازات را متناسب با خطا تعیین کنند.

اشتباهات والدین در تعیین مجازات کودک

والدین ممکن است در تعیین مجازات کودک سه نوع اشتباه زیر را مرتکب شوند:

• گاهی تهدیدات بزرگی می کنند که اصلاً عملی نیست، مانند گفتن این جمله: تو را می کشم.
• گاهی برای خطاهای بسیار کوچک، مجازاتهای سنگین تعیین می کنند، مانند حبس کردن کودک در اتاق یا حمام به دلیل دعوا با خواهر یا برادر کوچک تر، کتک زدن کودک همراه با پرخاش برای یک خرابکاری در آشپزخانه و… .
• گاهی برای خطای بزرگ، مجازات کوچک تعیین می کنند، مانند کم کردن پول تو جیبی برای کوتاهی در انجام دادن تکالیف و درس خواندن.

انتظار غیر معقول از کودک

بی توجهی به تناسب عمل و مجازات به گونه ای که برای خطای کوچک مجازات بزرگ تعیین شود، معمولاً باعث اضطراب شدید کودک می شود و او را از هر نوع احتمال خطایی می ترساند، جرأت دست به کاری زدن را از او می گیرد و او را به کودکی ترسو تبدیل می کند. به همین ترتیب پاداش دادن به کودک نیز باید سنجیده و عاقلانه باشد.

توجه به چند نکته ی زیر در این باره ضروری است:

1.  تا آنجا که ممکن است از وعده ی پاداش قبل از عمل خودداری شود. بهتر است کودک را پس از این که کار خوبی انجام داد، تشویق کنید.
2. محتوای تشویق کلامی (تحسین و آفرین گفتن) و عملی (نوازش، لبخند و بوسیدن کودک) باشد و بابت هر کاری به کودک پاداش مادی (پول، شکلات، اسباب بازی و…) ندهید.
3.  اگر از کار کودک لذت بردید و خوشحال شدید، در پاداش دادن به او افراط نکنید و قول جایزه ای بزرگ به او ندهید. گرفتن پاداش بزرگ در کودک توقع پاداش های بزرگ تری را ایجاد می کند و در نتیجه او هرگز راضی نخواهد شد. به علاوه کودک به جای عادت به رفتار خوب، به امید جایزه رفتار دلخواه والدین را بروز می دهد و اگر جایزه نباشد، رفتار خوب نیز نخواهد بود.