ویژگی های تله های زندگی

ویژگی های تله های زندگی یا طرحواره های ناسازگار اولیه چیست؟ طرحواره‌های ناسازگار اولیه یا در اصطلاح عام، تله‌های زندگی، مطلق گرا، مقاوم ، مکرر، پیش بینی پذیر، حساس به اتفاقات، فعال کننده هیجانات، غیر منطقی و به شکل عادت هستند.

ویژگی های تله های زندگی

• مطلق گرایی: باورها، افکار و قضاوت‌های ثابت، مطلق و ارزیابی نشده‌ در مورد خود، دیگران و جهان که از کودکی و اوایل نوجوانی در ما شکل گرفته‌اند.
•  مقاوم در برابر تغییر: شامل خاطرات، هیجانات، احساسات بدنی و شناخت واره‌ها هستند. که خاطرات هیجانی عمیق آنها در مغز ناهوشیار ما از کودکی قرار دارند. و به سختی تغییر می‌کنند.
•  آشنایی و عادت: از کودکی چون با آنها بزرگ شده‌ایم و بر اساس آنها تجربیات زندگی را قضاوت کرده‌ و خود را اینگونه سازگار کرده‌ایم. به آنها عادت کرده‌ و وابسته شده‌ایم و برای ما تجربه آشنایی هستند. پس اگر چه به ما رنج می‌دهند اما با آنها راحت‌تریم.
•  تکرار شونده: از طریق قضاوت‌های سوگیرانه و نیز رفتارهای مقابله‌ای ناسازگارانه که در برابر آنها داریم. مثل اجتناب، جبران افراطی و تسلیم شدن، خود را تداوم می‌بخشند و به بقای خود کمک می‌کنند.
•  پیش‌بینی پذیری: اتفاقات را بر اساس آنها پیش‌بینی یا در واقع پیشگویی خود تحقق بخش، می‌کنیم.  با ترفند طرحواره‌ها فکر می‌کنیم. توان پیش‌بینی اتفاقات و کنترل شرایط داریم.
•  حساسیت افراطی به اتفاقات و استرس‌ها: تهدیدهای زندگی را بصورت مداوم، پایش و حتی هیجانات منفی خود را موقع تهدیدها، پیش‌بینی می‌کنیم. تله‌ها نیز موقع تنش‌ها و چالش‌هایی که ما آنها را در ذهن خود، تهدید ارزیابی کرده‌ایم فعال می‌شوند.
•  فعال ساز هیجانات شدید: هیجاناتی مثل ترس و اضطراب – خجالت و احساس گناه – ناامیدی و بی‌قراری – آزردگی و رنجیدگی، خشم، غم، افسردگی و…
•  تولید افکار غیرمنطقی و خطاهای شناختی: تعمیم دهی، مبالغه افراطی، مطلق نگری و…

سخن آخر

اگر مشخص شده که دچار چه تله‌ای هستید. به این توجه کنید و این سوال مهم را از خودتان بپرسید. آیا مجموعه افکار، رفتار‌ و روابط من در جهت توقف و ترمیم تله عمل می‌کند یا تکرار، تقویت و تشدید آن؟