بهداشت روانی دوران بلوغ

دوره نوجوانی به گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سالگی اطلاق می ‌شود و در اكثر كشورهای جهان به خصوص كشورهای در حال توسعه، بخش قابل توجهی از جمعیت را نوجوانان تشكیل می‌ دهند. با توجه به این واقعیت كه نوجوانان، پدران و مادران فردا هستند پرداختن به مسائل بهداشتی‌ شان (به خصوص بهداشت روانی دوران بلوغ ) نه فقط برای خود آنها بلكه برای خانواده‌ها، جامعه و نسل آینده سودمند است و در برنامه توسعه هر كشوری می‌ بایست به مسائل آنها توجه خاص شود.

نوجوانی یكی از مهمترین و پُر ارزش ترین دوره های زندگی هر فرد محسوب می‌شود زیرا سرآغاز تحولات و دگرگونی‌ های جسمی و روانی در اوست و « بلوغ » نقطه عطفی در گذر زندگی او از مرحله كودكی به بزرگسالی است.

رفتارهای دوران نوجوانی

نوجوان می‌ خواهد از قید و بندهای دوران كودكی كه او را به خانواده‌اش متصل كرده است، جدا شود ، لذا حس استقلال‌ طلبی خود را با مخالفت ، مقاومت كردن و لجبازی با والدین و مربیان نشان می ‌دهد . برای برخورد با این رفتار نوجوان، بهتر است همیشه با او به لحنی صحبت كنید كه احساس نكند برایش تصمیم ‌گیری می ‌كنید.

آزادی را به تدریج و متناسب با سنی كه دارد به او عطا كنید و نظارت غیرمستقیم داشته باشید و اگر زمانی دریافتید كه از این آزادی، سوء استفاده كرده به او تذكر دهید و وی را متوجه اعمالش بكنید. بدانید كه حذف آزادی، برای یك مدت كوتاه می ‌تواند برایش آموزنده باشد.

بهداشت روانی دوران بلوغ

آشنا شدن با پدیده‌های جدید در زندگی، ‌انسان را از بار هیجانی همراه آن پدیده كه غالباً اضطراب و آشفتگی است می رهاند، مطالعات روان شناختی نشان داده است كه تأثیر منفی عوامل استرس‌ زا كه همراه با آگاهی قبلی است بسیار كمتر از زمانی است كه عوامل استرس ‌زا ناگهان و بدون مقدمه به انسان وارد می‌ شوند. در زمینه برخورد با پدیده بلوغ جنسی و تغییرات جسمانی و روانی متعاقب آن هر اندازه آگاهی نوجوانان ما بیشتر باشد نتایج مبحث این مرحله از زندگی در مسیر آینده نوجوان بیشتر است.

آگاهی نداشتن و یا عدم آگاهی كامل و صحیح،در مورد بهداشت روانی دوران بلوغ نوجوانان را گیج و سردرگم می ‌كند و این حالات نتایج منفی و زیانباری به دنبال خواهد داشت. والدین و مربیان وظیفه دارند اطلاعات كافی در خصوص تغییراتی كه در طول و به دنبال بلوغ جنسی در نوجوان اتفاق می‌ افتد به تدریج و با استمرار ارائه كنند. عدم ارائه اطلاعات كافی و صحیح در مورد بلوغ باعث می ‌شود كه نوجوان از منابع دیگر كه معمولاً انحرافی است، اطلاعات كسب كند و این اطلاعات غلط می‌ تواند او را به انحراف كشاند.

والدین و مربیان از یك تا دو سال قبل از بلوغ كامل نوجوان می ‌بایستی اقدامات زیر را انجام دهند.

•  او را آماده كنند كه به زودی و به تدریج تغییراتی را در جسم و روان خود احساس خواهد كرد.
• به طرق مختلف او را مطمئن كنند كه تغییرات ایجاد شده طبیعی است.
• از این كه این تغییرات در او شروع شده به او تبریك بگویند و خاطر نشان كنند كه دوره ی جدیدی در زندگی او آغاز شده است.
• به او یادآوری نمایند كه این تغییرات در جهت تكامل فردی و قدمی به سوی اجتماعی شدن اوست به همین دلیل وظایف فردی و اجتماعی جدیدی برای او منظور شده است.
• خاطر نشان كنند كه این تغییرات قطعاً شروع می ‌شود اما زمان دقیق و مشخصی ندارد؛ بنابراین اگر دیرتر از دیگران هم شروع شود یك امر طبیعی است.
• به او بگویند كه تغییرات جسمانی همراه با تغییرات روانی خواهد بود.

ارتباط با نوجوانان

این تغییرات روانی در سه بُعد هیجانی، خـُلقی و رفتاری اتفاق می‌ افتد. نكته مهم در دوره بهداشت روانی دوران بلوغ برقراری ارتباط صحیح با نوجوان است. كودك دلبند دیروز شما با تغییراتی كه در جسم و روانش روی می ‌دهد پا به دوران بزرگسالی می ‌نهد. به دلیل این كه او می ‌خواهد هویت جدیدی را برای خودش به دست آورد، طبیعی است كه در برقراری رابطه با او مشكلاتی برای شما به وجود آید. برای این كه روابط شما والدین و مربیان با فرزند یا دانش ‌آموز نوجوانتان صمیمانه ‌تر و گرمتر باشد، لازم است كه به مواردمهم توجه كنید. در مقاله بعدی نکات مهم ارتباط صحیح با نوجوان را ارائه می دهیم .